انواع روش هاي محاسبه بهاي تمام شده در سيستم ادواري با مثال_مشاوره تلفني حسابداري

مشاوره و پاسخگويي به مشكلات كامپيوتر و حسابداري، تماس از تلفن ثابت با شماره 9092305943 (تهران) و 02170705086

مشاوره حقوقي  9099071865  

http://www.hamgampc.ir

https://t.me/hamgamrayan

https://t.me/hamgamrayane

انواع روش هاي محاسبه بهاي تمام شده در سيستم ادواري با مثال

در سيستم ثبت دائمي، سوابق و مدارك موجوديها به طور منظم و دائمي نگهداري و كليه اقلام خريد و فروش كالا به ترتيب تاريخ در كارت موجودي كالا ثبت مي‌گردد.
 
 در سيستم ثبت ادواري، مقادير موجودي كالا در يك تاريخ معين (معمولاً پايان سال) شمارش شده و سپس با استفاده از  يك روش قيمت گذاري كالا (FIFO، LIFO، ميانگين موزون يا روش شناسايي ويژه) نسبت به تعيين ارزش موجودي كالاي پايان دوره اقدام مي‌شود.
 
سيستم هاي اندازه گيري موجودي كالا:
1 - روش اولين صادره از اولين وارده (فايفو) FIRST IN FIRST OUT
2 - روش اولين صادره از آخرين وارده (لايفو) LAST IN FIRST OUT
3 - روش ميانگين موزون
4 - روش شناسايي ويژه
 
الف)روش اولين صادره از اولين وارده : FIRST IN FIRST OUT
در اين روش كه روش فايفو معروف است ، فرض براين است كه كالاي خريداري شده به ترتيب ورود به انبار, از انبار خارج مي گردد يعني كالاهايي كه ابتدا خريداري ميشوند ابتدا مصرف يا به فروش ميرسند پس كالايي كه در پايان دوره در انبار باقيمانده, مربوط به خريدهاي آخر است و قيمت خريد آنها را به عنوان ارزش موجودي كالاي پايان دوره در نظر مي گيريم .
 
براي روشن شدن موضوع با هم مثال زير را بررسي مي كنيم :
 
مثال)فرض كنيد در يك شركت بازرگاني موجودي پايان دوره يك قلم از كالاهاي شركت در پايان سال مالي 83 تعداد 500 عدد باشد و اطلاعات زير در مورد آن كالا در دست است :
 
تعداد نرخ (ريال)
------------ -----------
موجودي كالاي اول دوره 200 300
خريد اول 250 320
خريد دوم 300 330
خريد سوم 250 350
 
قيمت موجودي كالاي پايان دوره با استفاده از روش فايفو به صورت زير محاسبه مي شود :
 
با توجه به اينكه كالاي باقيمانده در پايان دوره جزو آخرين خريد هاست پس تعداد 500 عدد كالاي باقيمانده را به ترتيب از آخرين خريد ها قيمت گذاري مي كنيم . و به صورت زير محاسبه مينماييم :
 
بهاي خريد سوم 87500=350*250
تعداد باقيمانده موجودي پايان دوره 250=250-500
بهاي باقيمانده از خريد دوم 82500=330*250
بهاي تمام شده موجودي پايان دوره 170.000=82.500+87.500
 
به عبارت ديگر از خريدهاي انجام شده در طي سال و موجودي كالاي ابتداي سال تنها 250 عدد كالا از خريد سوم و 250 عدد از خريد دوم باقيمانده و بقيه كالاهاي خريداري شده و موجودي كالاي ابتداي دوره فروخته شده و يا از انبار خارج شده است .
 
ب)روش اولين صادره از آخرين وارده : LAST IN FIRST OUT
دراين روش كه به روش لايفو معروف است فرض بر اين است كه آخرين كالاي خريداري شده زودتر از انبار خارج مي شود و آنچه در پايان دوره باقي مي ماند از بين كالاهاي اول دوره است . اگر مثال قبل را دوباره تكرار كنيم قيمت 500 عدد موجودي كالاي شركت بازرگاني در پايان دوره با توجه به اطلاعات قبل به صورت زير محاسبه مي شود :
 
تعداد نرخ
--------- -----------
موجودي كالاي اول سال 200 300
خريد اول 250 320
خريد دوم 300 330
خريد سوم 250 350
قيمت تعداد 200 عدد از كل كالاي باقيمانده 60.000 = 200*300
قيمت تعداد 250 عدد از كل كالاي باقيمانده 80.000 = 250*320
قيمت تعداد 50 عدد از كل كالاي باقيمانده 16.500 = 50*330
----------
قيمت 500 عدد كالاي باقيمانده در پايان دوره 156.500
به عبارت ديگر از كل موجودي كالاي ابتداي سال و خريد هاي انجام شده در طي سال تعداد 200 عدد از موجودي كالاي اول سال و 250 از خريد اول و 50 عدد از خريد دوم باقيمانده و بقيه فروخته شده است و با ضرب اين تعداد كالاي باقيمانده در نرخهاي خريد مربوط به هركدام قيمت كالاي باقيمانده در آخر سال بدست مي آيد .
 
براي اينكه با مطلب بيشتر آشنا شويد ميتوانيد تمرين زير را انجام دهيد:
 
تمرين) موجودي يك قلم از كالاي شركت تجاري سينا در پايان سال 80 تعداد 300 عدد ميباشد. اطلاعات مربوط به موجودي اول و خريدهاي طي دوره كالاي مزبور به شرح زير ميباشد :
 
تعداد نرخ
------- ---------
موجودي كالاي اول دوره 100 500
خريد اول 200 520
خريد دوم 300 540
خريد سوم 200 550
خريد چهارم 120 560
مطلوبست قيمت گذاري موجودي كالاي پايان دوره با استفاده از روشهاي زير الف)فايفو ب)لايفو
 
تا كنون با دو روش تعيين قيمت موجودي كالاي پايان دوره آشنا شديم و در روش سوم ميخواهيم در مورد شناسايي ويژه صحبت كنيم.
 
ج) روش شناسايي ويژه:
اين روش براي تعيين قيمت تمام شده آخر دوره كالاهايي به كار مي رود كه بهاي تمام شده هر واحد آن را بتوان به تنهايي بدست آورد. مثلآ اگر يك نمايشگاه اتومبيل را در نظر بگيريد ، در پايان سال مي توانيم به آساني مشخص كنيم اتومبيل هاي باقيمانده به چه قيمتي خريداري شده اند .
 
نكته مهم اين است كه از اين روش عمدتآ در موسساتي كه تعداد كالاهاي آنها محدود و كاملآ متمايز از يكديگرند استفاده مي شود . براي درك بهتر اين موضوع مثال زير را با هم بررسي مي كنيم :
 
مثال ) در موسسه تجاري اميدان موجودي كالاهاي پايان دوره به شرح زير است :
 
تعداد كالاي پايان دوره (واحد) قيمت هر واحد(ريال)
------------------------------ ---------------------
خريد25/1/83 50 2.000
خريد20/4/83 40 2.200
خريد15/8/83 62 2.500
مطلوبست : محاسبه قيمت تمام شده كالاي پايان دوره
100.000 = 2.000 * 50
88.000 = 2.200 * 40
155.000 = 2.500 * 62
--------------
343.000 ريال قيمت تمام شده موجودي كالاي پايان دوره
 
به عبارت ديگر تعداد كالاي باقيمانده از هر نوع را در قيمت واحد آن ضرب مي كنيم تا قيمت كل آن نوع كالا بدست آيد و در آخر مجموع قيمت تمام كالاهاي باقيمانده د ر پايان دوره را محاسبه مي كنيم .
 
تا كنون با سه روش تعيين قيمت موجودي كالاي پايان دوره آشنا شديم و در روش چهارم مي خواهيم در مورد روش ميانگين موزون صحبت كنيم:
 
د) روش ميانگين موزون:
در روشهاي پيشين چنين فرض شده بود كه كالاهاي خريداري شده به صورت مجزا از هم قابل شناسايي و خروج از انبار بوده اند ، به گزارش عصر بانك دات آي آر، حال اگر فرض كنيم در هر بار خروج مخلوطي از خريدهاي اول و آخر دوره از انبار خارج مي شود ِ آنچه در انبار باقيمانده است مخلوطي از تمام خريدهاي انجام شده (تمام كالاهاي ورودي به انبار) مي باشد ِ به اين روش ميانگين موزون مي گويند .
 
براي درك بهتر موضوع مثال زير را باهم بررسي مي كنيم .
 
مثال)فرض كنيد اطلاعات موجودي كالاي شركت تجاري مجيدي و شركاء به شرح زير در دست است :
 
تعداد كالا(واحد) قيمت هر واحد (ريال)
------------------ -----------------------
موجودي كالاي اول سال 200 300
خريد اول 250 320
خريد دوم 300 330
خريد سوم 250 350
----------
جمع 1000
مطلوبست محاسبه قيمت 500 عدد كالاي باقيمانده در پايان دوره
 
كل كالاهاي انبار 326500=(350*250)+(330*300)+(320*250)+(300*200)
 
نرخ ميانگين 326/5=326500:1000
قيمت 500 عدد كالاي باقيمانده درآخر دوره 163250 = 326/5*500
 
به عبارت ديگر ابتدا كل مبلغ كالاي انبار را جمع مي كنيم وبر كل تعداد كالاي انبار تقسيم مي كنيم تا نرخ ميانگين بدست آيد سپس آن را در تعداد كالاي باقيمانده در پايان دوره ضرب مي كنيم و قيمت تمام شده كالاهاي موجود در پايان سال را محاسبه مي كنيم .